Birçok meslekte insanlar yaptıkları işten çoğu zaman memnun olmayabilirler bu da normaldir. Herkesin kendisine göre memnuniyetsizlik yaratma sebebi olabilir. Zaten herkesin her işten memnun olmasını da beklememek gerekir. Memnuniyetsizliğin her mesleğe göre, kişilere göre, ortama göre, bölgesel şartlara göre yani birçok değişik sebebi olabilir.
Özel güvenlik hizmetlerini icra eden özel güvenlik görevlileri de meslekleri ile ilgili münferiden şikâyetleri ve mutsuzlukları olabilir. Ancak bu mutsuzluk geniş tabanlara yayılıp kitlelere ulaşmışsa mutsuzluk kişi kaynaklı yani çalışan kaynaklının ötesine geçmişse bunun irdelenmesi gerekir.
Bu bağlamda güvenlik görevlilerinin çoğu zaman mutsuz olduğu algısına sebep olan faktörler şöyle sıralanabilir;
- İş Memnuniyeti: Birçok güvenlik görevlisi görevlerini yaptıkları halde kendilerine değer verilmemiş veya takdir edilmemiş hissedebilir (zaten kapıda oturuyorsunuz üretime katkınız da yok, yaklaşımı.‘’Kardeşim; sana zorla birini kapıya oturt demediler ki. Zaten yasal olarak mecburiyetiniz de yok.) Güvenlik hizmeti işi rutin faaliyet işi ve net bir kariyer ilerlemesi de sağlamıyor,(malum emekli amirler, müdürlerden) sıra gelmediğini için memnuniyetsizliğe yol açıyor.Takip edenler hatırlayacaktır.Daha önce EGM’ ne hiyerarşik yapı ile ilgili görüş öneri ve değişiklik teklifimizi yapmıştık.Yıllar öncesinde yapılan öneriyi sadece sağır sultan duydu,biz duyuramadık.Örnek vermek gerekirse,Güvenlik Müdürü; Özel Güvenlik Kimlik Kartını almış olduğu tarih baz alınarak ve bir fiil meslekte 15. Yılını tamamlayanlardan seçilir.Bu önerinin amacı,insanlar mesleklerinde bir gelecek hissederlerse işlerini sahiplenir,bir mensubiyet şuuru oluşur,verim artar,kalite gelir. Önü açılmayanların tecrübelerini gelecek nesillere aktaramayız, kısır döngü içinde kalırız. İnsanları rutin faaliyetlere mahkûm ederseniz tünel görüş sendromu yaşarlar.
- Çalışma Ortamı: Güvenlik görevlileri genellikle boş ıssız binalarda, ağırlıklı olarak fabrika gibi tesislerde veya gece vardiyaları gibi stresli veya izole edici ortamlarda çalışırlar. Bu durum onların ruh hallerini bozar ve genel iş beklentilerindeki olumsuzluk olarak ortaya çıkar.
Bir türlü çözüm bulunamayan KÖPEK (başıboş sokak köpeği) sorunu. En sorunlu çalışma ortamı sıralamasında hiçbir yerde birinciliği bırakmayan OSB’ler. Birçok yerde çalışma ortamını bile doğru dürüst sağlayamayan ülke ekonomisine katma değer sağlayan, kocaman puntolu şirket ismi olan firmaların 1,5X1,5 güvenlik kulübelerinde kışın ısıtıcısı, sandalyesi yok. Ağaç kütüğünü kesmişler tabure bu işte demişler. Yemek lütfederlerse 1 kap var, gece kahvaltı diye bıraktıklarını görseler inanın eli yüzü olan varsa –tabi- utanır. Açıklama olarak şöyle diyebilirler, şirketle anlaşmamız böyle değil.
Birde bazı patron olacak düşük adamların yakınlarının ego tatmin etmeye çalışmaları işin cabası.
Bu yazıyı okuyanlardan şunu duyar gibiyim. İşinize gelmiyorsa yapmayın. Evet doğru sizin işinize gelmiyorsa bu şartları sağlayamayacak kadar yetersizseniz güvenlik hizmeti almayın veya güvenlik biriminizi kaldırın. Olsun bitsin. Bir masayı, sandalyeyi çok gördüğünüz, beğenmediniz özel güvenlik görevlileri kapınıza malınıza sahip çıkıyorlar. Bu kadarını da anlayamayacaksanız güvenlik hizmeti almayın.
Demek güvenliğe ihtiyaç var ki istihdam ediliyor. Yoksa bırakın iş vermeyi, yemek vermeyi Allah rızası için su vermezler. Bunun adına da ‘ne yaparsın vahşi kapitalizm’derler.
Güvenlik şirketleri; sizde çalışma ortamı sağlanmamış, sizi değersizleştiren birbirinize düşürerek fiyat kırdıran, çalışanınıza yani insana değer vermeyene hizmet vermeyin, teklif bile vermeyin. Bir öğün yemek hesabı ile yaklaşan veya bir otobüs biletinin pazarlığı yapan adamlara hizmet verilmez o işten hayır gelmez, bereketini bulamazsınız. Bazı ilanlarda görüyoruz. ÖGG aranıyor; Asgari ücret maaş+yemek ve yol kendi imkânları ile veya arabası olanlar başvursun. Yav arkadaş bu nedir ya, kendi imkânları ile gelip gidilecek yer mi OSB’ler her yerde olduğu gibi kent merkezlerinden uzak yerler. Nasıl gelip gidecek bu insanlar? Maalesef bu sadece özel güvenlik görevlisinin sorunu değil.
Örneğin belediyelerin saat başı belli caddelerden geçen otobüsler, onu da geceleri belli saatten sonra yok. Pazar günleri evlere şenlik. Büyük büyük şehirlerin, büyük büyük başkanlıkları, köpeklere çare bulamadıkları gibi ulaşıma da çare bulamazlar. Sorsan herkes insana yatırım yapan Sosyal Devletçi.
Sanayi odaları ile belediyeler işbirliği yapıyorlar; Dev sosyal projelere birlikte imza atıyorlar. Siz önce insan odaklı işlere bakın. Paranız zaten gelir. Adam gibi otobüs sefer sayılarını ve güzergâhlarınızı revize edin. OSB yetkilileri de belediyenin ulaşamayacağı yerlere RİNG servisleri ihdas edin ki. İnsani bir iş yapmış olasınız. Duraklarınızı kapalı hale getirin ki, sığınma noktası olsun. Ama tabi sizin sorumluluğunda değil bu işler pardon. Siz daha çok nasıl para kazanılır noktasındasınız. Bölgenizdeki köpeklerle ilgili önlem almakta sizin işiniz değil mi? Sanırım bu konu il ilgili ne bir düşünceniz vardır, ne de bir öneriniz.
Evet şimdi esas noktaya geldik. Özel güvenlik hizmetleri ile ilgili birde kanun var.2004 yılından beri her yeri değişti ama Özel Güvenlik Komisyonu görevleri hiç değişmedi. Vatandaş talep ediyor onlar da onaylıyor. Silah sayısını ve teçhizatları belirliyor. Hizmet satın mı alınacak onu belirliyor. Cenaze törenleri ile ilgili karar veriyor. Görev alanını ve yerini belirliyor. Kalıcı etkisi olmayan kimyasallarla ilgili karar veriyor.
Ancak asli unsur olan özel güvenlik görevlisinin görev yapabileceği etkili ve verimli özel güvenlik hizmeti sunacağı insani şartlar oluşturulmuş mu diye bakılmaz. Artık anlaşılmış olması gerekir bu tür konular birilerinin inisiyatifine bırakılmamalı yoksa daha çok 1,5X1,5 kulübelere, WC’ siz, lavabosu bozuk, tavanı akan yerlerde böceklerle nöbet tutarız. Bizim yasamız olan özel güvenlik yasası, özlük hakları haricinde her şeye bakıyor ve ceza uyguluyor.
Bu çalışma ortamında nasıl mutlu olunur bir uzman cevaplarsa bizde öğrenmiş olacağız.
- Düşük Maaş: Güvenlik pozisyonları genellikle (devlet personelleri dışında) düşük maaşlar ve hiçbir ek sosyal geliri olmayan ve bu yapıda mali strese, memnuniyetsizliğe dolayısı ile iş mutsuzluğuna bir yenisi daha eklenir. Bu durum göreve karşı olumsuz bir bakış açısına yol açabilir. Sektör içinde adaletsiz gelir dağılımı mesleğe yönelişlerin önün kesmekte, artık nasıl toparlanır bilemiyoruz. Devlet kurumlarında görev yapanlarla özel sektörde görev yapanların arasındaki ücret uçurumu gün geçtikçe büyüyor. Şimdi aday özel güvenlik görevlileri devlet kurumlarından beklenti içinde, herkes kamuya girişin en kolay yolunun özel güvenlikten geçtiğine inanmış durumda.
Kamu çalışanlarının ekonomik sıkıntısı olmamakla birlikte onlarında idari sorunlarını dile getirmek lazım. Maalesef orada şöyle bir sorun var, yetersiz, liyakatsiz, tecrübesiz idarecilerin siyasi tavasup ile görev almaları. Bu da tabiî ki büyük bir sorun teşkil ediyor. Personel arasında hoşnutsuzluk, kendilerinin ezilmesi mobing uygulanması ciddi rahatsızlık sebeplerinden.
Ben şahsen şu fikre inananlardanım; Artık ‘’ÖZEL GÜVENLİK’ten ÖZEL KALKACAK YERİNE ‘KAMU GÜVENLİK BİRİMLERİ’’ gelecek. Yine yıllardır Özel Güvenlik Sivil Toplum Kuruluşu olarak dilimizde tüy bitti. Özel güvenlik görevlileri asgari ücrete göre çalıştırılamaz çünkü vasıflı, eğitimli, sağlıklı ve yasalar nezdinde soruşturmaları yapılmış müspet insanlardır.
Dinleyen kim.
- Yetki Eksikliği: Güvenlik görevlilerinin sınırlı bazı yetkileri olabilir, ama bu yetkileri yetersizdir. Bu da özellikle kendilerini güçsüz hissettikleri zor durumlarla karşılaştıklarında hayal kırıklığına yol açıyor.
Yıl 2025 biz hala güvenlik görevlisi kimlik sorar mı soramaz mı? Üst arar mı arayamaz mı? Bagajına bakabilir mi bakamaz mı? El cevap; genel kolluk çağır. Yav arkadaş, hani genel kolluğun iş yükü fazla idi de biz onun için vardık ya. Ee ne oldu genel kolluğun iş yükümü hafifledi. Maç günleri hafta sonu oluyordu, genel kollukta maça yazılıyordu, tatilleri bile yoktu da onun için özel güvenlik olmalıydı ya. Ne oldu şimdi herkes boşa çıktı da onun için mi herkes maçlarda.
Geçici izinli etkinlik olur asker polis orda, eli kalemli görevli gelir niye üst aramasını elle yapıyorsun der. Aslında genel kolluk zaten orda onun
nezaretinde çalışıyorsun. Ama olmaz. Hiç bir etkinlikte bunun örneği, tutanağı veya bir uyarı ikaz var mı yok. Nerde kaldı genel kolluk-özel kolluk ilişkisi tek taraflı ilişkinin adı başkadır. Yapılan eylem rehabilite etmeye, düzeltmeye, onarmaya yönelik olmalı yoksa oradaki görevlileri tedirgin edip insanları soğutmak değil. Hele birde azcık itiraz et vay efendim ‘’sen direndin’’ diye şikâyet konusu olur, o da tabiî ki cezai işlem gerektirir. Bu bölge terör ile alınan bir coğrafyanın komşusu. Hiç bir şey ama hiçbir şey insan hayatının kutsiyetinden önemli değildir. Önce benim hayatım ondan sonra başkasının insan hakkı.
Şaşırdığım konu, Cumhurbaşkanımız ‘sus ulen otur yerine’ dedi adam oturdu. Tüm emperyalist dünyaya meydan okudu ‘dünya beşten büyük’ dedi. Dünya kendine çeki düzen verdi.
Biz hala onu arayamazsın, onun kimliğine bakamazsın, elini sürme. Hani şeytan diyor ki acaba bir rant yapısı ile karşı karşıya mı kaldık. Her şeyde X ray, metal kapı detektörü falan kamera falan falan yani.
Yoksa birilerinin değirmenine su mu taşıyoruz?
Bu sektörle alakalı olarak son ama son ümidim Sayın Cumhurbaşkanımız.
İşgüzarları elbet bir gün fark edecektir. Bu yasa onun iktidarının ilk kanunlarından birisidir. Sanırım bir özelliği vardır.
- Kamu Algısı: Güvenlik görevlilerinin halk tarafından algılanma şekli de onların moralini etkileyebiliyor. Kıymet verilmediğinde ve saygı duyulmadıklarını hissettiklerinde veya önemsiz muamele gördükleri hissine kapıldıklarında, moral motivasyonları düşmekte hele bir de bunun üzerine yetki kaynaklı konu eklendiğinde elleri kolları bağlanmakta. Özel güvenlik görevlileri, yetki verilmemekle güvenilir olamadıklarını, yeterli ücret verilmemekle önemsiz, mesleki iyileştirmeleri göremedikçe de ilgileri alakaları azalmakta böyle devam ederse de sektörden kaçışların devam edeceğini öngörmekteyiz. Bu mesleğin ilk yıllarında (1981) itibarı ve önemi tüm kolluk kuvvetlerince bilinir tanınırken, vatandaşlarca da önemsenen saygı duyulan itibarlı meslekti. Şimdi aynı şeyleri söyleyebilir miyiz? Diğer kolluk görevlileri arasında bir anket yapılması sanırım olayı gözler önüne serecektir.
- Aşırı Sirkülasyon: Güvenlik sektörü genellikle yüksek oranda sirkülasyon yaşar ve bu da sürekli olarak yeni, deneyimsiz personel akışına yol açar. Bu istikrarsızlık herkes için zorlu bir çalışma ortamı ve mutsuzluk sebebi olur. Bu özel sektörde yani site, fabrika, avm gibi yerlerde çalışanları olumsuz etkiliyor. Kamuda çalışanlarının bugün için böyle bir sorunu yok. Özellikle 2018 den sonraki süreçte kamu işçisi ve devlet memuru özel güvenlik görevlileri için böyle bir sorundan bahsedilemezken, özel sektörde çalışanlar için bu durum her geçen gün ağırlaşmakta. Bunun belli başlı sebepleri arasında ücret politikalarındaki dengesizlik, görev kaynaklı sorunlar, işveren kaynaklı sorunlardır. Bunların yanı sıra pandemi döneminden sonra yeni iş kolu moto kuryelik. Niye? Daha çok kazanıyorlar ve sürekli mobil haldeler. Bir başka sebepte EYT emeklileri. Zaten emekliliğini garantilemiş bu işi ikinci bir gelir kapısı görülüyor ve bir gelecek beklemiyorlar kısaca günlük kazanç kapısı gibi. Kim 100 TL fazla verirse orada çalışırım mantığı. Aslında bu mesleğin altı boşalıyor kimse bunun farkında değil.
- Olumsuz Durumlara Maruz Kalma: Güvenlik görevlileri, ruhsal sağlıklarını olumsuz etkileyebilecek çatışma, hırsızlık veya diğer olumsuz durumlarla sürekli karşılaşabilirler.
Bu faktörler güvenlik görevlileri arasında genel bir mutsuzluk hissine yol açabilse de, bireysel deneyimler büyük farklılıklar gösterebilir ve tüm güvenlik personeli bu şekilde hissetmeyebilir.
Saygılarımla
Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları Derneği
Mehmet AYAN
Yönetim Kurulu Başkanı